Τι είναι ο στασιμοπληθωρισμός και γιατί πρέπει να ανησυχούμε;
Δημοσιεύτηκε από www.xrisos.gr στις
Το 2022 υποτίθεται ότι ήταν η χρονιά που ο κόσμος απομακρυνόταν από τα οικονομικά δεινά της πανδημίας και εισήλθε σε μια νέα φάση ανάκαμψης και ευημερίας.
Αλλά, προφανώς, η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε τώρα είναι ακριβώς το αντίθετο.
Στο προηγούμενο μας άρθρο στο Focus, είπαμε ότι υπάρχει πιθανότητα οι ΗΠΑ και η Ευρώπη να αντιμετωπίζουν τώρα ένα οικονομικό φαινόμενο γνωστό ως «στασιμοπληθωρισμός».
Ακούγεται λίγο τρομακτικό, σωστά;
Αλλά μην ανησυχείτε - είμαστε εδώ για να εξηγήσουμε τι είναι πραγματικά ο στασιμοπληθωρισμός και τι μπορεί να σημαίνει για το επενδυτικό σας χαρτοφυλάκιο.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν.
Τι είναι ακριβώς ο στασιμοπληθωρισμός;
Προφανώς, είναι ένας συνδυασμός των λέξεων «στασιμότητα» και «πληθωρισμός».
Αναφέρεται σε μια οικονομική κατάσταση που προκαλείται από την αργή ανάπτυξη και την υψηλή ανεργία (οικονομική στασιμότητα) σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών (πληθωρισμός).
Πότε επινοήθηκε η έννοια του στασιμοπληθωρισμού;
Ο όρος εμφανίστηκε ήδη από το 1965, όταν ο πολιτικός του Βρετανικού Συντηρητικού Κόμματος Iain Macleod σε μια ομιλία του στο κοινοβούλιο είπε:
«Τώρα έχουμε το χειρότερο και από τους δύο κόσμους – όχι μόνο τον πληθωρισμό από τη μια πλευρά ή τη στασιμότητα από την άλλη, αλλά και τους δύο μαζί. Έχουμε ένα είδος κατάστασης «στασιμοπληθωρισμού» και όντως γράφεται ιστορία με σύγχρονους όρους».
Ο στασιμοπληθωρισμός θεωρήθηκε αρχικά ότι ήταν αδύνατος από πολλούς οικονομολόγους, κυρίως επειδή το ποσοστό ανεργίας και ο ρυθμός πληθωρισμού κινούνται συνήθως σε αντίθετες κατευθύνσεις.
Ωστόσο, τώρα γνωρίζουμε ότι ο στασιμοπληθωρισμός είναι πραγματικό πράγμα και μπορεί να έχει αρκετά καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία, όπως έδειξε η περίοδος του «Μεγάλου Πληθωρισμού» της δεκαετίας του 1970.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του πληθωρισμού και του στασιμοπληθωρισμού;
Αν και ο στασιμοπληθωρισμός και ο πληθωρισμός συνδέονται στενά, δεν πρέπει να συγχέονται.
Ο πληθωρισμός ορίζεται ως η μακροπρόθεσμη αύξηση του μέσου επιπέδου τιμών όλων των αγαθών και υπηρεσιών σε μια οικονομία.
Και, στην πραγματικότητα, ο πληθωρισμός μπορεί μερικές φορές να είναι καλός για την οικονομία, επειδή μπορεί να συμβάλει στην τόνωση της καταναλωτικής ζήτησης και κατανάλωσης, οδηγώντας την οικονομική ανάπτυξη.
Ο στασιμοπληθωρισμός, από την άλλη, πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία.
Μπορεί να υπάρξει πληθωρισμός χωρίς στασιμότητα, αλλά ο στασιμοπληθωρισμός συνοδεύεται πάντα από πληθωρισμό.
Τι προκαλεί τον στασιμοπληθωρισμό;
Οι οικονομολόγοι έχουν τρεις βασικές θεωρίες για το τι προκαλεί τον στασιμοπληθωρισμό:
- Ξαφνική αύξηση των τιμών του πετρελαίου.
- Κακές οικονομικές πολιτικές.
- Σοκ ανεφοδιασμού.
Ας τα δούμε πιο αναλυτικά.
Θεωρία #1: Ξαφνική αύξηση των τιμών του πετρελαίου
Ο στασιμοπληθωρισμός θεωρείται ότι προκαλείται από μια ξαφνική αύξηση των τιμών του πετρελαίου που μειώνει την παραγωγικότητα μιας οικονομίας.
Η ιδέα είναι ότι η παραγωγή προϊόντων και η μεταφορά τους στα καταστήματα γίνεται πιο ακριβή καθώς αυξάνεται το κόστος μεταφοράς, οδηγώντας σε αύξηση των τιμών και σε άτομα που χάνουν τη δουλειά τους.
Συνέβεi στο παρελθόν;
Μάλιστα, ναι.
Τον Οκτώβριο του 1973, ο ΟΠΕΚ επέβαλε εμπάργκο στα δυτικά έθνη, προκαλώντας την παγκόσμια τιμή του πετρελαίου να εκτιναχθεί στα ύψη, αυξάνοντας έτσι το κόστος των αγαθών και συμβάλλοντας στην αύξηση της ανεργίας.
Και φαίνεται ότι μπορεί να έχουμε μια παρόμοια κατάσταση σήμερα:
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, ωθώντας τις τιμές των καυσίμων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη σε επίπεδα ρεκόρ. Αυτό έχει ήδη αρχίσει να επιβαρύνει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και τις επισκέψεις στα καταστήματα λιανικής.
Θεωρία #2: Κακές οικονομικές πολιτικές
Μια άλλη θεωρία λέει ότι οι κακές δημοσιονομικές και νομισματικές αποφάσεις προκαλούν επίσης στασιμοπληθωρισμό.
Οι πολιτικές της Fed είναι πολύ αργές για την καταπολέμηση του αυξανόμενου πληθωρισμού και αποτελούν μια από τις βασικές αιτίες του στασιμοπληθωρισμού
Μια άλλη θεωρία λέει ότι οι κακές δημοσιονομικές και νομισματικές αποφάσεις προκαλούν επίσης στασιμοπληθωρισμό.
Το να αφήνουμε τον πληθωρισμό να ξεσηκώνεται και μετά να πατάμε φρένο είναι ένα παράδειγμα κακής οικονομικής πολιτικής που κάποιοι έχουν ισχυριστεί ότι συμβάλλουν στον στασιμοπληθωρισμό.
Άλλοι επισημαίνουν τους αυστηρούς ελέγχους στις αγορές, τα αγαθά και την εργασία, καθώς και την ικανότητα των κεντρικών τραπεζών να εκτυπώνουν απεριόριστες ποσότητες χρημάτων.
Το βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα;
Λοιπόν, ορισμένοι οικονομολόγοι λένε ότι οι πολιτικές της Fed είναι «πολύ αργές» για να τιθασεύσουν τον αφανή πληθωρισμό και μάλιστα κινδυνεύουν να ωθήσουν τις ΗΠΑ σε ύφεση.
Ω, και μην συζητήσουμε την μαζική εκτύπωση χρημάτων: η κεντρική τράπεζα δημιουργεί δολάρια από τον αέρα με άνευ προηγουμένου ρυθμό για να σώσει την οικονομία εν μέσω της πανδημίας του Covid-19.
Θεωρία #3: Σοκ προσφοράς
Τέλος, υπάρχει η άποψη ότι ο στασιμοπληθωρισμός μπορεί επίσης να προκληθεί από κλυδωνισμούς της προσφοράς που μπορούν να μειώσουν την ικανότητα της οικονομίας να παράγει αγαθά και υπηρεσίες σε δεδομένες τιμές.
Ορισμός σοκ τροφοδοσίας: Ένα σοκ προσφοράς συμβαίνει όταν ένα απροσδόκητο γεγονός αλλάζει την προσφορά ενός προϊόντος με αποτέλεσμα μια απρόβλεπτη αλλαγή τιμής.
Με τον όρο απροσδόκητο γεγονός εννοούμε ένα λανθάνον πετρελαιοφόρο που εμποδίζει άλλα πλοία να έχουν πρόσβαση σε μια εμπορική οδό ( Evergreen???) ή μακροπρόθεσμα ζητήματα, όπως ένας πόλεμος ή μια παγκόσμια κρίση υγείας.
Αν δούμε τη σημερινή κατάσταση, η θεωρία του «σοκ προσφοράς» ταιριάζει πολύ καλά. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σημειώθηκαν κλυδωνισμοί στην προσφορά σε:
- Αγαθά: για παράδειγμα, ελλείψεις chip που ξεκίνησαν ακόμη και πριν από την πανδημία του Covid.
- Εργασία: Ο Covid κλείδωσε πολλούς ανθρώπους στο σπίτι, έστειλε ολόκληρες πόλεις σε lockdown και γενικά έχει αναστατώσει το εργατικό δυναμικό σε πολλές χώρες, δημιουργώντας έτσι ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε όλο τον κόσμο.
Τι μπορεί να σημαίνει για εσάς ο στασιμοπληθωρισμός;
Λοιπόν, για αρχή, αν συμβεί, μην πανικοβληθείτε.
Οι ειδικοί λένε ότι ο στασιμοπληθωρισμός δεν πρέπει να επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο ζωής σας, εάν ζείτε με τις δυνατότητές σας.
Ωστόσο, βλέπουν επίσης ένα υγιές, μακροπρόθεσμο οικονομικό σχέδιο ως τον καλύτερο τρόπο για να προστατεύσετε τον πλούτο σας από τον στασιμοπληθωρισμό.
Για παράδειγμα, εάν έχετε προγραμματίσει να κάνετε μεγάλες αγορές, όπως η αγορά ενός σπιτιού, μπορεί να θέλετε να τις καθυστερήσετε για λίγο, κυρίως επειδή το αυξανόμενο κόστος κατασκευής κάνει τα νέα σπίτια πιο ακριβά.
Διαφορετικά, εάν έχετε δουλειά και χρήματα να ξοδέψετε, θα πρέπει να συνεχίσετε να κάνετε τακτικές αγορές, βελτιώνοντας παράλληλα τις αποταμιευτικές και επενδυτικές σας συνήθειες.
Πώς να προετοιμάσετε το επενδυτικό σας χαρτοφυλάκιο για τον στασιμοπληθωρισμό;
Η σύντομη απάντηση είναι η διαφοροποίηση.
Για να είμαστε πιο ακριβείς, εάν το χαρτοφυλάκιό σας έχει πιο ριψοκίνδυνες επενδύσεις (μετοχές, κρυπτονομίσματα κ.λπ.), τώρα θα μπορούσε να είναι η κατάλληλη στιγμή για να το εξισορροπήσετε με περιουσιακά στοιχεία που λειτουργούν καλύτερα κατά τη διάρκεια του στασιμοπληθωρισμού.
Πιά είναι αυτά? Ο παρακάτω πίνακας θα σας δώσει μια ιδέα:
Όπως μπορείτε να δείτε, ο στασιμοπληθωρισμός μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στη χρηματιστηριακή αγορά και να ωθήσει την αξία ορισμένων από τα πιο επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία προς τα κάτω.
Ταυτόχρονα, ο αυξανόμενος πληθωρισμός λειτούργησε ιστορικά καλά για τον χρυσό και το ασήμι, ωθώντας συχνά την τιμή τους προς τα πάνω.
Τι πρέπει να κάνετε τώρα για να προστατέψετε τον πλούτο σας από πιθανό στασιμοπληθωρισμό; Πιστεύουμε ότι γνωρίζετε ήδη την απάντηση.