Τι μπορεί να σημαίνουν οι γεωπολιτικές εντάσεις για τον χρυσό;

Τι θα μπορούσαν να σημαίνουν για τις αγορές οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας, και Κίνας-Ταϊβάν; Πώς θα μπορούσαν να επηρεάσουν την τιμή του χρυσού;

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, πολλοί επενδυτές φυσικού χρυσού ήταν ανήσυχοι για ορισμένες από τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, φοβούμενοι ότι θα μπορούσαν να αυξηθούν και να χτυπήσουν τις αγορές που έχουν ήδη πληγεί από τον Covid και τον εκρηκτικό πληθωρισμό.

Περισσότεροι από 700 επαγγελματίες της αγοράς, που ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της παγκόσμιας έρευνας Markets Live του Bloomberg, ανέφεραν τη γεωπολιτική αστάθεια μεταξύ των μεγαλύτερων κινδύνων για την παγκόσμια αγορά το 2022.

Ακολουθούν τα αποτελέσματα της έρευνας που συνοψίζονται στο γράφημα:

           


Δύο τρέχοντα γεωπολιτικά ζητήματα έχουν κάνει τους επαγγελματίες της αγοράς να ανησυχούν ιδιαίτερα: οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και η μακροχρόνια σύγκρουση μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν.

Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι οποιαδήποτε κλιμάκωση, σε κάθε περίπτωση, θα μπορούσε να οδηγήσει σε εισβολή και να μετατραπεί σε μεγαλύτερη σύγκρουση στην οποία θα εμπλακούν περισσότερες χώρες.

Ας δούμε τι θα μπορούσε να σημαίνει καθένα από αυτά τα δύο «γεωπολιτικά hotspot» για την παγκόσμια οικονομία και πώς θα μπορούσαν να επηρεάσουν την τιμή του χρυσού.

Οι εντάσεις Κίνας-Ταϊβάν ενδέχεται να πλήξουν τις παγκόσμιες αγορές

Οι πιέσεις μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν οικοδομούνται εδώ και δεκαετίες, με την επανένωση να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτού του ζητήματος.

Το Πεκίνο βλέπει την αυτοδιοικούμενη Ταϊβάν ως μια αποσχισθείσα επαρχία που θα πρέπει να επιστρέψει και πάλι στη Κίνα. Αλλά η Ταϊβάν βλέπει τον εαυτό της ως μια ανεξάρτητη χώρα, με το σύνταγμά της και τους εκλεγμένους ηγέτες της.

Γίνεται χειρότερο;
Το 2021, η Κίνα φάνηκε να εντείνει τη διπλωματική και στρατιωτική πίεση στην Ταϊβάν, κυρίως στέλνοντας στρατιωτικά αεροπλάνα στη Ζώνη Αεράμυνας, μια περιοχή για την παρακολούθηση και τον έλεγχο εισβολών ξένων αεροσκαφών.

Ο αριθμός των αεροπλάνων που αναφέρθηκαν κορυφώθηκε τον Οκτώβριο του 2021, με περισσότερες από 50 εισβολές σε μια μέρα.

Γιατί αυτό έχει σημασία;
Επειδή η οικονομία της Ταϊβάν είναι εξαιρετικά σημαντική, ειδικά τώρα, πού υπάρχουν επίμονα προβλήματα με παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και έλλειψη τσιπ που οι ειδικοί λένε ότι μπορεί να διαρκέσουν μέχρι το 2023.

Το θέμα είναι ότι μεγάλο μέρος του καθημερινού ηλεκτρονικού εξοπλισμού του κόσμου - από τηλέφωνα μέχρι φορητούς υπολογιστές και ρολόγια - τροφοδοτείται από τσιπ υπολογιστών που παράγονται στην Ταϊβάν.

Όπως μπορούμε να δούμε από το παρακάτω διάγραμμα, μια μεμονωμένη εταιρεία της Ταϊβάν, η Taiwan Semiconductor Manufacturing Company ή TSMC, έχει πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας αγοράς.

Η TSMC είναι το λεγόμενο "χυτήριο" - μια εταιρεία που κατασκευάζει τσιπ για μεγάλους πελάτες τεχνολογίας όπως η Apple, η Intel, η Qualcomm, η AMD, η Nvidia κ.λπ.

Και παρόλο που η TSMC είπε ότι θα δαπανήσει έως και 44 δισεκατομμύρια δολάρια για να αυξήσει την παραγωγική της ικανότητα το 2022, μια πιθανή σύγκρουση με την Κίνα θα μπορούσε να βλάψει μια από τις πιο σημαντικές βιομηχανίες παραγωγής τσιπ στον κόσμο και να καταλήξει να επηρεάσει σοβαρά ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.

Μία από τις συνέπειες είναι ότι η συνεχιζόμενη έλλειψη ημιαγωγών μπορεί να τροφοδοτήσει περαιτέρω τον ήδη υψηλό πληθωρισμό, ο οποίος με τη σειρά του είναι πιθανό να ωθήσει την τιμή του χρυσού υψηλότερα όπως είχε κάνει στο παρελθόν.

Η κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας κινδυνεύει να έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία

Αυτή η πολύπλοκη και πολυεπίπεδη σύγκρουση ξεκίνησε ως εσωτερική ουκρανική κρίση το 2013 που εξελίχθηκε σε μαζικές διαδηλώσεις και στην προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.

Οι μάχες χαμηλού επιπέδου μεταξύ του ουκρανικού στρατού και των υποστηριζόμενων από τη Ρωσία αυτονομιστών ανταρτών ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2014 και έκτοτε έχουν κλιμακωθεί σε αυτό που πολλοί βλέπουν ως έναν «απόλυτο-ακήρυχτο» πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Γίνεται χειρότερο;
Οι εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και Ρωσίας και Δύσης είναι τώρα στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών: μια πρόσφατη συσσώρευση ρωσικών δυνάμεων κοντά στα ουκρανικά σύνορα πυροδότησε φόβους ότι η Μόσχα θα μπορούσε να εξαπολύσει εισβολή στη γειτονική χώρα. Ο αρχηγός του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ έχει μάλιστα προειδοποιήσει για «πραγματικό κίνδυνο  μιας νέας ένοπλης σύγκρουσης στην Ευρώπη».

Τα τελευταία δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης αναφέρουν ότι η κατάσταση μπορεί να κλιμακωθεί. Ο Λευκός Οίκος είπε, επικαλούμενος αξιωματούχους των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, ότι η Ρωσία είχε ήδη αναπτύξει πρακτορεία στην ανατολική Ουκρανία για να πραγματοποιήσουν «πράξεις δολιοφθοράς» για να δημιουργήσουν πρόσχημα για πιθανή εισβολή.

Ωστόσο, η Μόσχα αρνήθηκε σθεναρά όλους τους ισχυρισμούς, απορρίπτοντάς τους ως «ολική παραπληροφόρηση» και αντ' αυτού ζήτησε κάποιες εγγυήσεις για τη δική της ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής οποιασδήποτε περαιτέρω επέκτασης του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή. Αλλά οι πρόσφατες συνομιλίες μεταξύ της Ρωσίας και των συμμάχων του ΝΑΤΟ άφησαν τις δύο πλευρές σε αδιέξοδο.

Γιατί αυτό έχει σημασία;
Τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Ευρώπη έχουν απειλήσει να επιβάλουν κυρώσεις στη Ρωσία εάν προχωρήσει και επιτεθεί στην Ουκρανία. Τίποτα δεν είναι σίγουρο προς το παρόν, αλλά εάν οι κυρώσεις είναι αυστηρές, θα μπορούσαν να έχουν σοβαρό αντίκτυπο όχι μόνο στη ρωσική οικονομία αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ.

Οι δυτικές κυβερνήσεις ανέφεραν ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν δύο οικονομικά εργαλεία εναντίον της Ρωσίας (αν και δεν έχει υπάρξει τελική απόφαση για αυτό μέχρι στιγμής):

• Μποϊκοτάζ του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, με τον αγωγό Nord Stream 2 να αναβάλλεται επ' αόριστον: σε αυτό το σενάριο, οι Ευρωπαίοι θα δουν ακόμη υψηλότερες τιμές ενέργειας καθώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε να αποφασίσει να μειώσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη ως αντίμετρο.

• Απαγόρευση της Ρωσίας από το δίκτυο ανταλλαγής SWIFT*: σύμφωνα με τη Maria Shagina, συνεργάτη στο Κέντρο Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών με έδρα τη Ζυρίχη, αυτό το μέτρο θα ήταν «καταστροφικό, ιδιαίτερα βραχυπρόθεσμα».

Θα «τερμάτιζε όλες τις διεθνείς συναλλαγές, θα προκαλούσε αστάθεια νομισμάτων και θα προκαλούσε τεράστιες εκροές κεφαλαίων», είπε.

*Το SWIFT είναι ένα τεράστιο δίκτυο ανταλλαγής μηνυμάτων που χρησιμοποιείται από περισσότερες από 11.000 τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για γρήγορη και ασφαλή αποστολή και λήψη πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων οδηγιών μεταφοράς χρημάτων.

Τι θα μπορούσαν να σημαίνουν αυτές οι γεωπολιτικές εντάσεις για τον χρυσό;

Ο χρυσός θεωρείται συχνά ένα ασφαλές καταφύγιο έναντι των γεωπολιτικών εντάσεων: οι συνοριακές αψιμαχίες, οι τρομοκρατικές επιθέσεις ή οι εμφύλιοι πόλεμοι έχουν συχνά ωθήσει τους επενδυτές να μετατρέψουν τις αποταμιεύσεις τους σε χρυσό και πολύτιμα μέταλλα.

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα όταν η τιμή του χρυσού συσχετίστηκε θετικά με τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις:

• Στη δεκαετία του 1970, υπήρξαν αρκετές ανατροπές στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της Ιρανικής Επανάστασης, του Πόλεμου Ιράν-Ιράκ, της σοβιετικής εισβολής στο Αφγανιστάν και της ιρανικής κρίσης ομήρων. Η τιμή του χρυσού αυξήθηκε κατά 37% το 1978 και ένα εκπληκτικό 126% το 1979.

• Το 1986, κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού της Λιβύης από τις ΗΠΑ, η τιμή του χρυσού αυξήθηκε κατά 19,54% από το προηγούμενο έτος και στη συνέχεια εκτινάχθηκε ξανά αμέσως μετά τον Πόλεμο του Κόλπου του 1990.

• Τον Σεπτέμβριο του 2020, ο χρυσός έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 2.034 δολαρίων η ουγκιά εν μέσω φόβων για εξάπλωση του κορωνοϊού και πρόκληση καταστροφής στην παγκόσμια οικονομία.

Σήμερα, η τιμή του χρυσού συνεχίζει να επηρεάζεται από τους «παραδοσιακούς» παράγοντες της, όπως τα στοιχεία για τον πληθωρισμό των ΗΠΑ και τη δυναμική του δολαρίου ΗΠΑ. Όμως, όπως δείχνει η ιστορία, οι γεωπολιτικές εντάσεις μπορούν να μειώσουν την όρεξη των επενδυτών για ρίσκο, ενισχύοντας την ελκυστικότητα του χρυσού ως καταφύγιο.

Και ενώ υπάρχουν ακόμα περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις όσον αφορά τις εντάσεις Ρωσίας-Ουκρανίας και Κίνας-Ταϊβάν, υπάρχουν μερικά άλλα συνεχιζόμενα ζητήματα που αξίζει να προσέξουμε:

•  Εμπορική διαμάχη μεταξύ Κίνας-Η.Π.Α: φαίνεται ότι μια σκληρή εμπορική μάχη μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου δεν έχει τελειώσει, καθώς οι ΗΠΑ φέρεται να έχουν σηματοδοτήσει ότι θα διατηρήσουν μια μαχητική οικονομική προσέγγιση έναντι της Κίνας.
• Ο αυξανόμενος πληθωρισμός της Τουρκίας και η κατάρρευση της λίρας: η αντισυμβατική νομισματική πολιτική της χώρας έχει τρομάξει τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι έκαναν ντάμπινγκ τουρκικών περιουσιακών στοιχείων, προκαλώντας ανησυχητική κρίση στην περιοχή.
• Μια κρίση στην πολιτική των ΗΠΑ: ένα χρόνο μετά την επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, οι Αμερικανοί είναι απαισιόδοξοι για το μέλλον της πολιτικής των ΗΠΑ (6 στους 10 Αμερικανούς πιστεύουν ότι η δημοκρατία των ΗΠΑ βρίσκεται σε κρίση). Με τις ΗΠΑ να είναι η κορυφαία υπερδύναμη στον κόσμο, οποιαδήποτε μακροπρόθεσμη πολιτική και οικονομική κρίση στη χώρα είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τις παγκόσμιες αγορές.

Όλα αυτά τα γεγονότα έχουν τη δυνατότητα να αναστατώσουν τις παγκόσμιες οικονομίες και αγορές στο μέλλον, επομένως καλά είναι να έχετε προσθέσει λίγο χρυσό στο χαρτοφυλάκιό σας για να αντισταθμίσετε τις γεωπολιτικές εντάσεις.